Doświadczenia płynące z organizacji logistyki w wielu wojnach i konfliktach stanowiły przez długie lata podstawę wdrażania myśli logistycznej na gruncie cywilnym. Wymagały one pewnych modyfikacji, ale stanowiły niejako wzorce rozwoju systemów logistycznych w gospodarce narodowej, realizowanych wielokrotnie zgodnie z założeniami i metodyką benchmarkingu.
Proces ten, polegający na naśladowaniu innych, doskonaleniu efektywności własnej organizacji poprzez identyfikowanie, analizowanie, adaptowanie i wdrażanie rozwiązań stosowanych przez organizacje najbardziej efektywne w skali świata, odegrał w przeszłości znaczną rolę w przeobrażeniach cywilnych systemów logistycznych.
Współcześnie role odwróciły się i dzisiaj to logistycy wojskowi korzystają wielokrotnie z mechanizmów i narzędzi, które sprawdzają się na dynamicznie zmieniającym się rynku cywilnym. Jednym z przykładów wykorzystania logistycznych rozwiązań cywilnych w sektorze militarnym są działania mające na celu koncentrację wojskowego potencjału logistycznego w ramach Wojskowych Oddziałów Gospodarczych (WOG), Regionalnych Baz Logistycznych (RBLog) oraz Magazynów Wysokiego Składowania (MWS).
Wojskowe Oddziały Gospodarcze jako lokalne centra logistyczne
Wojskowe Oddziały Gospodarcze stanowią nadrzędne ogniwo logistycznego wojskowego systemu w garnizonie. Koncentracja w jednym miejscu rozproszonego dotychczas potencjału jest niewątpliwie w Siłach Zbrojnych RP i (SZ RP) kierunkiem nowym, ale biorąc pod uwagę doświadczenia cywilne, ze wszech miar słusznym. Lokalne centra logistyczne, czyli ośrodki realizujące funkcje z zakresu działalności logistycznej wiążącej się ze specyficznymi, lokalnymi potrzebami, od lat z powodzeniem funkcjonują na gruncie cywilnym. Centra te wypełniają zwykle określone zadania na rzecz najbliższego otoczenia – aglomeracji, obszaru zurbanizowanego. Lokalne centra logistyczne współpracują zwykle z ośrodkami wyższego rzędu, ich promień oddziaływania wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu kilometrów, zajmują powierzchnię terenu do kilkunastu hektarów.
Rejony odpowiedzialności WOG zostały ustalone na bazie podziału terytorialnego kraju, włączając w większości w obszar funkcjonowania WOG kilka powiatów tego samego województwa (zachowanie zasady maksymalnej odległości komendy WOG od zasadniczych jednostek operacyjnych do ok. 50 km). Jednocześnie w strukturach WOG utworzono Grupy Zabezpieczenia, które jako filie WOG zabezpieczają jednostki bezpośrednio w ich miejscu dyslokacji.
Główny cel działalności WOG to odciążenie dowódców jednostek zadań finansowo-gospodarczych, umożliwiające im skupienie wysiłku na szkoleniu i przygotowaniu do realizacji zadań. WOG jest jednostką, która pełni funkcje „służebne” w stosunku do jednostek zabezpieczanych. Jednostka wojskowa otrzymuje wszelkie zabezpieczenie zgodnie ze złożonym zapotrzebowaniem, planami i naliczeniami w wymaganej ilości, jakości, na czas i w określonym miejscu.
WOG-i realizują zadania w zakresie:
− utrzymania gotowości bojowej i mobilizacyjnej (wyłącznie dla WOG i jednostek nowo formowanych);
− zabezpieczenia materiałowego;
− zabezpieczenia technicznego;
− zabezpieczenia medycznego;
− zabezpieczenia finansowego (wraz z realizacją zamówień publicznych);
− infrastruktury wraz z zabezpieczeniem przeciwpożarowym;
− zabezpieczenia geograficznego i hydrometeorologicznego;
− zabezpieczenia sprzętu łączności i informatyki;
− ochrony i obrony obiektów;
− obsługi administracyjno-biurowej;
− bezpieczeństwa i higieny pracy;
− zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza (HNS);
− współpracy z instytucjami i środowiskami cywilnymi;
− obsługi rodzin;
− zabezpieczenia działalności duszpasterstwa wojskowego;
− zabezpieczenia transportowego jednostek wojskowych;
− obsługi prawnej.
WOG-i realizują zakupy: środków bhp i czystości, materiałów eksploatacyjnych do sprzętu biurowego i powszechnego użytku, niektórych materiałów eksploatacyjnych i części do zabezpieczenia drobnych napraw sprzętu technicznego, drobnego sprzętu oraz wyposażenia stacjonarnych warsztatów i punktów naprawy w garnizonie, niektórych środków do zabezpieczenia działalności bieżącej ambulatoriów, a także wybranych usług outsourcingowych, takich jak np.:
− serwis sprzętu;
− usługi medyczne;
− wyżywienie;
− zabezpieczenie transportu osobowego;
− zaopatrywanie w paliwa;
− dostarczanie mediów;
− ochrona obiektów;
− obsługa prawna;
− sprzątanie i utrzymanie koszar.
WOG-i zobowiązane są do zabezpieczenia wszystkich jednostek, pododdziałów, sprzętu oraz żołnierzy SZ RP, a także wojsk sojuszniczych przebywających w rejonie odpowiedzialności WOG i realizujących zadania służbowe. Rozliczanie ponoszonych wydatków związanych z zabezpieczeniem wojsk przebywających w rejonie innego WOG odbywa się pomiędzy WOG-ami, a w przypadku wojsk obcych – zgodnie z podpisanymi umowami.
Oprócz planowego zabezpieczenia jednostek, pododdziałów i innych elementów SZ RP, przebywających czasowo w rejonie odpowiedzialności (np. na poligonie), WOG realizuje doraźne zabezpieczenie wojsk przemieszczających się przez rejon WOG w przypadku wystąpienia zdarzeń losowych (awarie, wypadki, kolizje), udzielając pomocy w zakresie: ewakuacji technicznej, zabezpieczenia sprzętu, pomocy w zakwaterowaniu i wyżywieniu obsługi. Pozostałą część zadań WOG realizuje za sprawą przydzielonych limitów finansowych, poprzez zakupy towarów i usług, w tym poprzez zlecanie zabezpieczenia podmiotom zewnętrznym w ramach outsourcingu. W tym przypadku jednostka wojskowa jest obsługiwana bezpośrednio przez podmiot zewnętrzny zgodnie z warunkami umowy, natomiast obsługa finansowo-księgowa odbywa się w WOG.
Głównym źródłem w zaopatrywaniu jednostek wojskowych jest regionalny system zabezpieczenia oparty na czterech Regionalnych Bazach Logistycznych, którego WOG jest ogniwem terenowym, prowadzącym dystrybucję środków zaopatrzenia do odbiorców końcowych (jednostek i pododdziałów zabezpieczanych).